Er was een hype… Ik hoorde Stoner hier, Stoner daar. Lof, lof en nog eens lof. Lettervreter als ik ben, moest ik toen ook het boek lezen. Zonder eigenlijk te weten wat ik ging lezen. Dus kwam ik er pas bij de inleiding achter dat het eigenlijk al een heel oud boek is. Al in 1965 geschreven en de schrijver leeft niet meer. Overigens had die inleiding voor mij niet gehoeven, ik lees het boek liever zelf dan dat ik vooraf het verhaal al beknopt voorgeschoteld krijg. Misschien was het als nawoord wel interessant geweest, maar nu stoorde het mij.
Waar de titel vandaan komt, is onmiddellijk duidelijk. William Stoner is de hoofdpersoon van dit boek. Zijn levensloop is waar het over gaat. Van simpele boerenzoon naar hoogleraar. Zijn ongelukkige huwelijk waaruit zijn geliefde dochter geboren wordt, zijn buitenechtelijke affaire. Eigenlijk is het allemaal niet zo interessant, maar het wordt zo prachtig beschreven dat je erin gezogen wordt en door wilt blijven lezen. Stoner is een ongelukkige, passieve, introverte, soms meelijwekkende, wanhopige, eigenzinnige man. Hij is zoekende, maar vindt nooit. John Williams heeft een indrukwekkend mooi tijdsbeeld van de 20e eeuw in de Verenigde Staten geschreven. Ik vind het boek prachtig, maar ik kan de kritieken die ik inmiddels gelezen heb ook begrijpen. Het is zo’n typisch ‘love it or hate it’ boek. Als je op zoek bent naar actie, spanning en personages die veel ‘doen’, kies dan iets anders. Hou je van prachtig taalgebruik en wat minder vaart, lees dan Stoner!