Wat is menselijk bewustzijn en waar is het? Twee ogenschijnlijk simpelevragen. Simpel omdat we persoonlijk continu bewustzijn ervaren inhet dagelijks leven; het... » 

Wat is menselijk bewustzijn en waar is het? Twee ogenschijnlijk simpelevragen. Simpel omdat we persoonlijk continu bewustzijn ervaren inhet dagelijks leven; het is nauw verbonden met wie we zijn en hoe weonszelf en de wereld om ons heen beleven. Wat bewustzijn is blijkt eenzeer interessant vraagstuk, dat veel gemoederen heeft bezig gehoudenen dat nog steeds doet. De antwoorden op deze vragen zijn verre vaneenvoudig en hangen verrassenderwijs sterk samen met het denkraamvan waaruit we ze beschouwen.Dit essay verkent de belangrijkste visies op wat menselijk bewustzijnis, plaatst ze in historisch perspectief en schetst de knelpunten van hetmoderne materialistisch wereldbeeld. Daarbij hoort een beschrijvingvan de maatschappelijke gevolgen. Ter illustratie bespreken we de nabij-de-doodervaring als strijdtoneel van uiteenlopende verklaringsmodellen.Daarna volgt een pleidooi voor een ruimere visie op bewustzijn vanuitverschillende invalshoeken, met onder meer iets over methoden enrevoluties in de wetenschap; idealisme; vier bestaansrijken; de betekenisvan ‘mind’; psychologie; evolutionair perspectief op bewustzijn eninzichten van de ‘wijsheidstradities’.Tot slot gaat het over verschillende instituten en mensen die bewustzijnonderzoeken in zo’n ruimer perspectief, met suggesties voor naderonderzoek naar bewustzijn, hersenen, hart, onderliggende dimensies,bovenbewustzijn en de filosofische uitgangspunten daarbij. «