De gebondenheid van de overheid aan het recht is de harde kern van de rechtsstaat. De burger mag alles tenzij de wet dit in de weg staat; de overheid mag niets ... » 

De gebondenheid van de overheid aan het recht is de harde kern van de rechtsstaat. De burger mag alles tenzij de wet dit in de weg staat; de overheid mag niets tenzij de wet dit toestaat. Geleidelijk aan heeft echter de gedachte postgevat dat de overheid het voldoen aan rechtsnormen mag afwegen tegen andere normen of belangen. Dit rechtsrelativisme is zowel in de praktijk als in de theorie min of meer geaccepteerd. De vraag is nu of de overheid intussen een stap verder is gegaan en het recht in voorkomende gevallen niet meer meeweegt. In dat geval is sprake van rechtsrelativering. De conclusie van deze verkenning is dat rechtsrelativering door de overheid niet alleen incidenteel voorkomt maar zelfs als een handelingspraktijk. Voor de vraag of het voorgenomen overheidshandelen in strijd is met daarop van toepassing zijnde rechtsnormen is in die praktijk geen ruimte of geen belangstelling.
Voor de verklaring er van wordt rechtsrelativering door de overheid geplaatst in het proces van aanpassing van het recht, in de accentverschuiving van rechtsstaat naar democratie, in de ontwikkeling van het bestuursrecht en in de ruimere postmoderne relativering.
De conclusie dat de rechtsstaat ten onder gaat of tenminste in crisis is, blijft hier achterwege. Een dergelijke conclusie sluit niet aan op een voornamelijk empirische verkenning als deze. Dat neemt niet weg dat de harde kern van de rechtsstaat en daarmee de juridische legitimiteit wel in gedingis bij rechtsrelativering door de overheid.

Dit is een boek in de Meijers-reeks. De reeks valt onder de verantwoordelijkheid van het E.M. Meijers Instituut van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. De studie werd ver r icht in het kader van het facultaire onderzoeksprogramma 'Securing the Rule of Law in a World of Multilevel Jurisdiction'. «