Memento

<p>9789061432944</p>
<p><strong>Memento</strong></p>
<p>OVER DE VERTALER GERARD RASCH</p>
<p>Enkele maanden voordat Gerard Rasch op 10 ... » 

9789061432944

Memento

OVER DE VERTALER GERARD RASCH

Enkele maanden voordat Gerard Rasch op 10 maart 2004 overleed, besloot hij alle poëzievertalingen

bijeen te brengen die hij in de afgelopen decennia om uiteenlopende redenen ongepubliceerd liet.

Hij vroeg zijn dochter Miriam om na zijn dood een selectie te maken van de beste vertalingen van deze hem zo dierbare gedichten en die namens hem te bezorgen en in te leiden.

In Memento zijn alleen gedichten opgenomen die niet eerder in boekvorm in het Nederlands verschenen. De uitgave is niet alleen een ode aan Rasch veelzijdige talent voor zijn vertalingen werd hem in 1997 de Martinus Nijhoff-prijs toegekend maar biedt tevens een verrassend overzicht

van de Poolse poëzie uit de twintigste eeuw.

OVER DE DICHTERS

Stanislaw Jerzy Lec (1909-1966)

De dichter Lec was van aristocratische afkomst en schreef vooral korte, felle satirische en lyrische verzen. Hij ontsnapte uit het concentratiekamp, vocht in het verzet van Warschau en werkte na de oorlog in overheidsdienst. In 1950 brak hij met de Stalinistische orde. Lec werd vooral beroemd met zijn aforismen, die hij in 1956 begon te schrijven en die in het Nederlands gebundeld zijn onder de titel Het grote boek der ongekamde gedachten (Meulenhoff, 1974).

Kazimierz Wierzynski (1894-1969)

Wierzynski behoorde in het interbellum tot de groep Skamander, die uiting gaf aan de vreugde

over de langverbeide Poolse onafhankelijkheid na de Eerste Wereldoorlog. Lang duurde het optimisme niet; in de jaren 20 en 30 sloop de ernst Wierzynski s gedichten binnen. De sociale en politieke realiteit zorgde voor een bittere toon. Na de oorlog maakte de verwijzing naar de actualiteit plaats voor een existentiële thematiek. Wierzynski vestigde zich in het buitenland en de worstelingen van de émigré-schrijver worden in zijn werk voelbaar.

Tadeusz Borowski (1922-1951)

In 1942 debuteerde Borowski met een clandestiene bundel gedichten die gerekend kan worden tot het catastrofisme . De gedichten, net als die in zijn latere bundels, zijn zeer beeldend maar doordrenkt van een rauwe wanhoop. Een jaar na zijn debuut werd Borowski opgepakt en gedeporteerd naar Auschwitz, om de bevrijding ten slotte vanuit Dachau mee te maken. In zijn poëtische werk en in zijn verhalenbundels (Hierheen naar de gaskamer, dames en heren, Arbeiderspers, 1980) beschreef hij zijn kampervaringen. Op achtentwintigjarige leeftijd pleegde Borowski zelfmoord.

De nacht boven Birkenau en de cyclus De zon van Auschwitz verschenen eerder in Parmentier (jaargang 10, nr. 1/2).

Zbigniew Herbert (1924-1998)

Van Herbert verscheen in 1999 het volledig werk in het Nederlands (Verzamelde Gedichten, De Bezige Bij). Daarin zijn echter niet de vier hier afgedrukte gedichten opgenomen, die gelden als Herberts debuut. Ze verschenen in 1950 in een katholiek tijdschrift en zijn ook in Polen lang uit het verzameld werk geweerd. Herbert werd geboren in Lwów, vocht in het verzet en studeerde onder andere rechten en filosofie. Hij weigerde zich aan het Stalinisme te conformeren waardoor zijn eerste bundel pas in 1956 kon verschijnen. Gedurende zijn leven zou hij uitgroeien tot één van de belangrijkste Poolse moderne dichters.

Aleksander Wat (1900-1967)

Na zijn debuut in 1920 als futuristisch dichter schreef Wat jarenlang niet. Pas in 1957 verscheen er opnieuw een bundel het futurisme had hij achter zich gelaten en Wat werd onthaald als een jonge dichter. Wats leven is getekend door oorlog en gevangenschap, ziekte en pijn. Zijn poëzie is zeer autobiografisch en dus ook doordrongen van het lijden en de wanhoop, die echter gepaard gaan met een onnavolgbare humor. In het Nederlands verschenen eerder de bloemlezing Met de huid geschreven (Meulenhoff, 2001) en de autobiografie Mijn twintigste eeuw (Meulenhoff, 2001).

Julia Hartwig (1921)

Hartwig debuteerde in 1956 en behoort daarmee tot de generatie van Herbert en Wislawa Szymborska. Lange tijd b «