Gelijk nadat ik Het laatste uur uit gelezen had, wist ik dat ik het lezen van Het vallen van de nacht (The Turn of Midnight) niet kon uitstellen. Ik was zo in het verhaal getrokken en Het laatste uur eindigde ook met zo’n duidelijke ‘cliffhanger’ dat ik maar gelijk doorging. Voor mij voelde de plot van Het laatste uur nog niet afgerond en ik was meer dan nieuwsgierig hoe het verhaal verder zou gaan. Ik werd daarin niet teleurgesteld. Maar dit maakt het beoordelen van Het vallen van de nacht als boek op zich – als ik dat al zou willen – moeilijk, al kan ik gemotiveerd zeggen dat je jezelf te kort doet door Het laatste uur niet eerst te lezen. Het vallen van de nacht wint hierdoor aan diepte of – zo je wilt negatief gesteld – ontbreekt de basis van broodnodige subtiele verhoudingen tussen de hoofdpersonen die je echt niet uit de beschrijvingen kunt halen waarmee dit boek aftrapt.

Het boek begint als gezegd met een korte beschrijving van de hoofdpersonen en belangrijkste gebeurtenissen uit Het laatste uur en een stukje uit Lady Annes dagboek waarna je als lezer weer een stukje teruggaat in de tijd wat zich in Develish afspeelde. De bonte mengeling van adel, lijfeigenen, vrije burgers en een kerkvader hebben zich teruggetrokken binnen hun ringgracht krijgen te maken met spanningen in de grote groep. Ze vragen zich terecht af of ze de enige overlevenden zijn van de pest die als een alles dodelijke golf over Dorseteshire getrokken is. Omdat hun voorraden dreigen op te raken, zijn ze genoodzaakt de veiligheid van Develish te verlaten op zoek naar eten en nieuws over de naburige dorpen en hofsteden. De bastaard lijfeigene Thaddeus Thurkell durft het aan samen met een vijftal vijftienjarige jongens om Develish te verlaten en op zoek te gaan. Thurkell laat zien dat hij een onbetwist leider is en al snel wordt het een hechte groep die alles voor elkaar over heeft in de harde strijd die er volgt om Develish’s toekomst en vrijheid veilig te stellen. Tijdens hun tochten verzamelen ze zoveel mogelijk informatie over naburige dorpen en hofsteden, schapen en voedselvoorraden en waarbij ze het niet schuwen om verlaten rijkdommen mee te nemen. Maar wat houdt de vrijheid die Lady Anne en Thurkell voor ogen hebben in als die niet rechtsgeldig kan worden verkregen? Samen bedenken ze een dapper en gewaagd plan om de onafhankelijkheid van het volk van Develish te waarborgen, maar beiden kunnen ze niet vermoeden wat voor een levensbedreigend gevecht volgt over geloof, geld en macht, waarbij verraad uit een onverwachte hoek komt. Zowel binnen als buiten Develish zijn er die er andere ideeën op na houden, waarvan het vasthouden aan de aloude hiërarchie zoals God (en de adel) die bedoeld heeft de meest hardnekkige is.

Het laatste uur onthult de verschrikkingen die de pest buiten Develish heeft achtergelaten, waar totale ontreddering, onwetendheid en angst overheersen en de sterksten of dappersten de macht grijpen of krampachtig vast proberen te houden. Minette Walters heeft na een uitgebreide research op een prachtige manier een tragische periode uit de wereldgeschiedenis in beeld gebracht en ze laat zien dat – ook al speelt het verhaal in een klein Engels plaatsje in de veertiende eeuw – de menselijke emoties en problemen in wezen niet anders zijn dan nu. Ergens op de achtergrond schemert een romance in Develish door die begint in Het laatste uur en een summier vervolg krijgt in het tweede boek, maar de noodzaak tot overleving staat bovenaan.

De eerste hoofdstukken zijn het spannendst; de laatste zijn misschien ergens het best, maar tegelijk vind ik die ook heel cryptisch het minst. De brutaliteit van Lady Annes en Thaddeus’ plan om hem als lord te presenteren waarbij zijn geloofsbrieven in de laatste hoofdstukken ter discussie worden gesteld, zorgt voor spannende lectuur, maar de herhaalde religieuze en klassendebatten vertragen het verhaal tot bijna stilstand. Dat Lady Anne en Thaddeus in staat zijn om dankzij de epidemie die het land overheerst politieke posities in te nemen die voorheen ondenkbaar waren voor personen van hun geslacht, ras of afkomst, is natuurlijk prachtig.

Het boek mist de ‘cliffhanger’ van Het laatste uur waarbij de drang naar gelijkheid als een roze wolk boven het einde van het verhaal zweeft, maar of die bevredigend is in de realiteit van die tijd wordt buiten beschouwing gelaten. Mocht Walters met een deel drie terugkeren naar Develish, dan ik ben ik benieuwd hoe ze dit oplost. Wat zou er namelijk allemaal wel niet kunnen gebeuren als de pest helemaal voorbij en andere edelen terugkeren naar hun oude hofsteden?

Het laatste uur krijgt van mij wel een dikke vier sterren.