Om de zoveel jaar lees ik met volle overgave, ongekleurd door eerdere leeservaringen, films of toneelstukken Het Achterhuis van Anne Frank. De uitgave die ik heb, is zo oud als ik ben: midden vijftiger jaren van de vorige eeuw. Het Achterhuis is een van de weinige boeken waarin ik geen enkele aantekening in de kantlijn schreef. Ik vind het volstrekt uniek en heb het nooit willen bezoedelen met mijn gekrabbel. De passages die ik treffend vind, heb ik in mijn hart gegrift. Omdat ik zelden een boek alleen lees, was dit jaar mijn meeleesboek Anne Frank mijn beste vriendin het verhaal van Hanneli Goslar door Alison Leslie Gold dat ik in 2014 kreeg. De verhalen gaan een beetje gelijk op tot Anne Frank op 9 juli 1942 gaat onderduiken met haar familie in het Achterhuis. Beide vriendinnen voelen zich op de een of andere manier bevoorrecht in vergelijking met andere Joden die al verdwenen richting vernietigingskampen; Hanneli door de status van haar vader waardoor haar familie het in de kampen iets beter heeft gehad en Anne omdat ze met haar familie heeft kunnen onderduiken, als aan die plek geketende Joden, zonder rechten en met duizend plichten.

Ik vind het moeilijk om iets te noemen uit dit prachtige dagboek van Anne Frank. Ieder moet voor zich bepalen wat hij of zij het mooiste vindt. Iedere uitspraak van een ander is voor mij toch kijken door de bril van die ander en zoals ik mijn eigen leesbeeld altijd zuiver wil houden, snap ik iedereen die dit blog niet uitleest. De vraag stellen of je kunt zeggen dat iedereen dit boek gelezen moet hebben, wil ik niet. Lezen met verplichting vind ik niet de juiste weg, maar in een tijd van alle grenzen overschrijdend geweld, van een zo gewoon geworden overdaad aan digitale mogelijkheden, vrijheden en dwangmatige plichten en lijkt het me oh zo goed even terug te keren in jezelf, en dat is wat Anne Frank doet in haar dagboek: zelfreflectie.

Dat klinkt zwaarmoedig of hoogdravend, maar haar dagboek lezen is bepaald geen zware opgave want ze schrijft goed. Ik vraag me bij het lezen telkens weer af hoe het toch mogelijk is dat zo’n jong meisje, een puber, daar in dat achterhuis verstopt voor de nazi’s zo mooi (en soms met humor) kan schrijven over alles wat het leven inhoudt, over leven en dood, goed en kwaad in de mens, geloof en hoop, relatie, toekomst. Ze doet dit onverbloemd, met veel zelfkennis, zonder (zelf)medelijden en kritisch. Ze was bereid om te sterven. Ze was daar sterk en moedig genoeg voor. Ze had een wil, een mening, een geloof, een liefde en een doel: ze wilde voorleven na de oorlog, en dat doet ze, wereldwijd.Na het lezen van Anne Franks dagboek overheersen bij mij ontzag, hoop en liefde.

Ook dit jaar luisterde ik met mijn ogen gesloten naar de woorden van Miep Gies wat er op die vierde augustus 1944 gebeurde via http://www.miepgies.nl/nl/Biografie/Video/13.html