Dit is een opmerkelijke roman. Het gaat over een jonge vrouw in Katwijk, Daisy Guldemont, meteen verleden, waarin ze onvoorstelbaar veel leed gekend heeft. Door toeval krijgt ze de beschikking over ruime machtsmiddelen die haar in staat stelt wraak te nemen ofwel eindelijk voor gerechtigheid te zorgen. Die afweging, tussen wraak en gerechtigheid, vormt het centrale thema van het boek.
Het verhaal wordt verteld door Daisy, ogenschijnlijk aan haar beste vriendin, Femke, maar eigenlijk ook aan haarzelf. Het verhaal omvat maar liefst 63 korte hoofdstukken, diverse voor- en nawoorden niet meegeteld. De opbouw is onconventioneel. In plaats van te beginnen met het in het verleden geleden leed en doorgaan naar de acties in het heden, kiest de auteur voor een eerste deel dat de acties in het heden bestrijkt, gevolgd door een tweede deel waarin de geheimen uit het verleden onthuld worden. Misschien niet helemaal logisch maar wel een manier om de spanningsboog lang vast te houden. Bij een dergelijke opbouw doet zich het gevaar voor dat het verhaal als een nachtkaars uitgaat als alle geheimen onthuld zijn; dit wordt vermeden door een verrassende wending helemaal aan het eind.
Het boek is vlot geschreven met zorgvuldige formuleringen en kernachtige dialogen. Het is meeslepend, echt een page turner die de lezer blijft boeien. Een enkele keer sluipen nogal clichématige uitdrukkingen over mannelijk tegenover vrouwelijk in, maar dat is ten dele op het conto van de personages. Het is zonder meer erg knap hoe de auteur als man zich ingeleefd in het perspectief van een vrouwelijke hoofdpersoon. De personages worden over het algemeen trefzeker neergezet, ook al veranderen soms liefdevolle partners wel erg snel in monsters of fantasten. Het geschetste beeld van Katwijk beantwoordt niet aan verwachtingen in die zin dat er nergens met orthodox Protestants geloof geworsteld wordt. Het is een andere Katwijk die Mark van Dijk voor ogen heeft. Dat beeld is niet rooskleurig: een dorp vol klerenkasten en buren die tegen vergoeding bereid zijn elkaar te bespioneren.
Het onderwerp van deze roman is loodzwaar en de beschrijvingen van met name huiselijk geweld zijn waarachtig bloedstollend. De lezer vraagt zich af hoe mensen zo inhumaan kunnen zijn. Mark van Dijk verdient een compliment dat hij een dergelijk onderwerp durft aan te pakken en in de vorm van een zeer leesbare roman heeft weten te gieten.
Toch moet ik eindigen met een bedenkelijk bezwaar. Dat heeft te maken met de originaliteit. Daisy Guldemont is niet autistisch of hoogbegaafd zoals Lisbeth Salander, de heldin van de Milleniumreeks van de Zweedse misdaadschrijver Stieg Larsson. Het leed uit het verleden en de acties tot wraak of gerechtigheid van beide vrouwen lijken echter erg op elkaar. Lisbeth Salander krijgt ook door toeval ruime machtsmiddelen die ze met dezelfde vastberadenheid voor hetzelfde doel aanwendt. De overeenkomst zit zelfs in de titel. Het derde deel van de Milleniumreeks uit 2006 was in het Zweeds getiteld Luftslottet som sprängdes (Het luchtkasteel dat opblies). Voor de Nederlandse vertaling koos de uitgever een andere titel. Inderdaad: Gerechtigheid.

Thomas Lindblad